BLACK BOX ကိုဘာေၾကာင့္ရွာ

ေလယာဥ္တစ္စီး Accident ျဖစ္ၿပီဆိုလ်င္

(က) ေလယာဥ္မႉးမ်ားအပါအဝင္ထိုေလယာဥ္ေပၚတြင္လိုက္ပါသြားသူအားလံုးႏွင့္ေလယာဥ္ပ်က္စီးဆံုး
ရႈံးခဲ့ျခင္း ။

(ခ)ေလယာဥ္မႉး(သို႔မဟုတ္) ထိုေလယာဥ္ေပၚတြင္လိုက္ ပါသြားသူတစ္ခ်ဳိ႕အသက္ရွင္လ်က္က်န္ရစ္ၿပီး
ေလယာဥ္ႀကီးပ်က္စီးဆံုးရႈံးခဲ့ျခင္း။

(ဂ)ေလယာဥ္ထိခိုက္ပ်က္စီးမႈရွိခဲ့ေသာ္လည္းထိုေလယာဥ္ေပၚလိုက္ပါသြားသူအားလံုးအသက္ရွင္လ်က္
ရွိေနျခင္း ။
                      စေသာ ေယဘူယ် အေျခအေန ေတြႏွင့္ၾကံဳရတတ္ပါသည္။

ေလယာဥ္တစ္စီးaccident ျဖစ္ၿပီဆိုသည္ႏွင့္ ခ်က္ျခင္းပင္သက္ဆိုင္ရာအာဏာပိုင္က investigation team
ဖြဲ႕ေပးၿပီး ထို crash scene ရွိရာသို႔အျမန္ဆံုးေရာက္ေအာင္သြားရကာ ထိုေလယာဥ္ accident ျဖစ္ရျခင္း အေၾကာင္းအရင္း ကို investigation လုပ္ရပါသည္။

ထို Team တြင္သက္ဆိုင္ရာအာဏာပိုင္အဖြဲ႕အစည္းမွကၽြမ္းက်င္ပုဂၢိဳလ္(၁)ဦး(၂)ဦး ၊ထိုေလယာဥ္qualified ျဖစ္သည့္ ကၽြမ္းက်င္ေလယာဥ္မႉး(၁)ဦး၊ထိုေလယာဥ္ကိုqualified ျဖစ္သည့္ ကၽြမ္းက်င္အင္ဂ်င္နီယာတစ္ဦး
တို႔ အနည္းဆံုးပါဝင္ရပါသည္။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံတြင္လက္ရွိျပဳလုပ္ေနေသာအေျခအေနျဖစ္ပါသည္။

ထိုinvestigation team ၏တာဝန္သည္အလြန္ႀကီးမားလွပါသျဖင့္ျဖစ္ႏိုင္ေျခမ်ားကိုရွာေဖြရျခင္း၊ ေမးျမန္းစုေဆာင္း မွတ္သားရျခင္း၊မွတ္တမ္းတင္ရျခင္း၊သံုးသပ္ရျခင္း၊ဆံုးျဖတ္ရျခင္း၊အတည္ျပဳ ရျခင္း၊ ေနာက္ထပ္ထိုသို႔ေသာ accident မ်ဳိးမျဖစ္ေစရန္အၾကံျပဳရျခင္းတို႔ကိုသတ္မွတ္ရက္ အတြင္းၿပီးစီးေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရပါသည္။

အမ်ဳိးအစား(က) accident ျဖစ္သည့္"ေလယာဥ္မႉးမ်ားအပါအဝင္ထိုေလယာဥ္ေပၚလိုက္ပါ သြားသူအားလံုးႏွင့္ ေလယာဥ္ပ်က္စီးဆံုးရႈံးခဲ့ရေသာျဖစ္စဥ္မ်ဳိးတြင္ investigation team အေနျဖင့္ အေတာ္ကိုႀကိဳးစား ပမ္းစားလိုက္ရပါသည္။ မ်က္ျမင္သက္ေသသာ အားကိုးစရာရွိေတာ့သည္။ မ်က္ေျမသက္ေသရွိခဲ့လ်င္ ထိုသူတို႔ေျပာျပသမၽွမွတ္တမ္းတင္ရပါသည္။

မ်က္ျမင္သက္ေသပင္မရွိခဲ့လ်င္ေတာ့ investigationသည္အေတာ္ကိုခက္ခဲပါၿပီ။ ေလယာဥ္အပ်က္ေနရာကို သိခဲ့လ်င္ထိုေနရာသို႔ေရာက္ခဲ့လ်င္ Black box ရေအာင္ရွာရုံသာရွိပါသည္။Black box ရွာပံုေတာ္ကေတာ့၊ အေတာ္ကိုတာဝန္ႀကီးမားသလို၊ဝိုင္းဝန္းပံ့ပိုးမႈမ်ား၊အကူအညီမ်ားမ်ားစြာလိုပါသည္။

ေလယာဥ္ပ်က္၏အေျခအေန၊ေလယာဥ္ပ်က္တည္ရွိ ရာေနရာေပၚမူတည္၍လည္း Black box ျပန္ရေရး၊ မရေရးသည္ကန္႔သတ္ခ်က္ျဖစ္ေနျပန္ပါသည္။

ေလယာဥ္ပ်က္သည္ ရာသီဥတုၾကမ္းတမ္းၿပီးသြားလာရခက္ခဲေသာ ေတာင္ထိပ္ ၊ေတာင္ကမ္းပါးယံ ေတြမွာလား၊ေတာနက္ႀကီးေတြထဲမွာလား၊ ပင္လယ္သမုဒၵရာၾကမ္းျပင္မွာလားဆိုေသာ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြ ရွိေနပါသည္။

တိုးတက္ခ်မ္းသာေသာတိုင္းျပည္ႀကီးမ်ားတြင္ေတာ့ လူတို႔၏တီထြင္ဖန္တီးမႈစြမ္းရည္ျဖင့္ရသမၽွႀကိဳးစား ေနၾကတာေတြ႕ရသည္။

ပင္လယ္သမုဒၵရာၾကမ္းျပင္အထိ အထူးျပဳလုပ္ထားေသာေရငုပ္သေဘၤာအငယ္စား ကေလးမ်ားႏွင့္ ဆင္းရွာေနတာေတြကို ေလ့လာဖတ္ရႈရပါသည္။

သို႔ေသာ္ Black box သည္လည္းလူတို႔ဖန္တီးထား ေသာအထူးပစၥည္းတစ္ခုသာျဖစ္ပါ၍ ကန္႔သတ္ခ်က္ ရွိပါသည္။ ေလာင္းကၽြမ္းေသာမီးအပူခ်ိန္အေတာ္ျပင္းျပင္းကို အခ်ိန္ကန္႔သတ္ခ်က္တစ္ခုအထိသာခံႏိုင္ျခင္း၊
ေရေအာက္ၾကမ္းျပင္ ဆားငံေရတြင္လည္းသတ္မွတ္ဖိအား၊ သိပ္သည္းဆႏွင့္အခ်ိန္ကာလ တစ္ခုအထိသာခံႏိုင္ျခင္းစသည့္ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြရွိပါသည္။

လူတို႔မစြမ္းသာေသာကန္႔သတ္ခ်က္မ်ားရွိေနၿပီး ထို Black box ကို Serviceable condition တြင္မရရွိႏိုင္လ်င္ေတာ့ investigation result ရရန္အေတာ္ကိုခက္ခဲပါေတာ့မည္။

အမ်ဳိးအစား (ခ) accident ျဖစ္သည့္ ေလယာဥ္မႉး (သို႔မဟုတ္)ေလယာဥ္ေပၚတြင္လိုက္ပါ သြားသူတစ္ခ်ဳိ႕ အသက္ရွင္၍ က်န္ရစ္ခဲ့ေသာ္လည္း ေလယာဥ္ႀကီးပ်က္စီးဆံုးရႈံးခဲ့ေသာျဖစ္စဥ္မ်ဳိးတြင္ investigation team အေနျဖင့္အေတာ္ကိုအသက္ရႉေခ်ာင္သည္ဟုဆိုႏိုင္ပါသည္။

ၾကံဳေတြ႕ခဲ့သမၽွကိုေလယာဥ္မႉးအားစစ္ေဆးျခင္း၊ အသက္ရွင္လ်က္က်န္ရစ္ေသာခရီးသည္တစ္ခ်ဳိ႕အား စစ္ေဆးျခင္း၊ မ်က္ျမင္သက္ေသမ်ားအားစစ္ေဆးျခင္းျဖင့္ကနဦးသတင္းမ်ားရွိႏိုင္ပါသည္။

ထိုေလယာဥ္ပ်က္မွ Black box ပါ Serviceable condition ျဖင့္ျပန္ရခဲ့လ်င္ေတာ့ Black box အေျဖ မ်ားႏွင့္ ထိုေလယာဥ္ေပၚပါအသက္ရွင္က်န္ရစ္ ေသာေလယာဥ္မႉး၊ခရီးသည္တို႔၏ ထြက္ဆိုခ်က္မ်ား ႏွင့္တိုက္ဆိုင္စစ္ေဆးၿပီးinvestigation result ထုတ္ယူရုံသာရွိပါသည္။

(ဂ)အမ်ဳိးအစား accident ျဖစ္သည့္ေလယာဥ္ႀကီးထိခိုက္ပ်က္စီးမႈရွိခဲ့ေသာ္လည္း ေလယာဥ္ေပၚ လိုက္ပါသြားသူအားလံုးအသက္ရွင္ သည့္အေျခအေနမ်ဳိးတြင္လည္း investigation team အေနျဖင့္ စံုစမ္းေဖာ္ထုတ္ ရတာ မခက္ခဲလွပါပာုေျပာႏိုင္ပါသည္။ (ခ)accident ကဲ့သို႔ပင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါသည္။

၂၀၁၄ခုႏွစ္မတ္လ(၈)ရက္ညပိုင္းက မေလးရွားႏိုင္ငံကြာလာလမ္ပူၿမိဳ႕မွ တရုတ္ႏိုင္ငံ ပီကင္းသိုပ်ံသန္းလာေသာ  Malaysia Airlines Flight 370(MH 370) Boeing 777 ေလယာဥ္ႀကီးေပ်ာက္ဆံုးသြားခဲ့ေသာ ျဖစ္စဥ္အတြက္ investigation team မ်ား ယေန႔ထက္တိုင္ မၿပီးဆံုးႏိုင္ေသးပါ။

ေခတ္မီေသာ၊ဓနအင္အားျပည့္စံုေသာတကမာၻလုံး မွႏိုင္ငံႀကီးေတြကိုယ္တိုင္ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ေနေသာ္ လည္းယေန႔တိုင္အေျဖမရွာႏိုင္ေသးပါ။ Black box ကိုလည္းရရွိၿပီဟုတရားဝင္သတင္းထုတ္ ျပန္တာမေတြ႕ရေသးပါ။ အာဖရိကကမ္းေျခဖက္တြင္ေလယာဥ္အစိတ္အပိုင္းဟု ယူဆရေသာ အစိတ္အပိုင္းတခ်ဳိ႕ေတြ႕ရသည္ဟုသာသိရပါသည္။ ကၽြန္ေတာ္တင္ျပခဲ့သည့္(က)accident အမ်ဳိးအစား ျဖစ္ပါသည္။ အလြန္ခက္ခဲနက္နဲေသာinvestigation ျဖစ္ပါသည္။

Aircraft accident investigation တစ္ခုတြင္ Black box ကိုရွာေဖြေတြ႕ရွိၿပီဟုဆိုလ်င္စနစ္တက် ခ်ိတ္ပိတ္သိမ္းဆည္းထားရသည္။ ၿပီလ်င္ ထို Black box ကိုအေျဖထုတ္ေပးႏိုင္မည့္ ႏိုင္ငံ၊အဖြဲ႕အစည္းကိုဆက္သြယ္ရပါသည္။ ကမ႓ာေပၚတြင္ Black box ကိုအေျဖထုတ္ေပးႏိုင္ ေသာႏိုင္ငံ၊အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသိပ္ေတာ့မမ်ားလွပါ။ ကၽြန္ေတာ္သည္ Aircraft accident investigation team တစ္ခုတြင္ပါဝင္ခဲ့ဖူးၿပီး၊Black box ကိုအေျဖရွာသည့္ team တြင္ပါ ကိုယ္တိုင္ကိုယ္က်ပါဝင္ခဲ့ဖူးပါသည္။

ကၽြန္ေတာ္တို႔ team သည္စနစ္တက်ခ်ိတ္ပိတ္ထုတ္ ပိုးထားေသာ Black box ကိုကိုယ္တိုင္ကိုယ္က် သယ္ယူ၍ Australia ႏိုင္ငံ Canberra ၿမိဳ႕ရွိ ATSB (Australian Transport Safety Bureau) တြင္ထိုႏိုင္ငံမွပညာရွင္မ်ားႏွင့္အတူ Black box investigation ျပဳလုပ္ခဲ့ပါသည္။

Black box တြင္အဓိကပစၥည္း (၂)မ်ဳိးပါဝင္ပါသည္။
CVR (Cockpit Voice Recorder)ႏွင့္
FDR (Flight Data Recorder )ျဖစ္ပါသည္။

Black box မွCVR ႏွင့္ FDR ကိုသီးျခားစီခြဲထုတ္ၿပီး အေျဖရွာရပါသည္။
တိုးတက္ေသာနည္းပညာမ်ား၏အံ့မခန္းေသာ ရလဒ္မ်ားကိုေတြ႕ရွိခဲ့ရပါသည္။
Cockpit Voice Recorder မွာ ေလယာဥ္မႉးအခ်င္းခ်င္းေျပာသမၽွအျပန္အလွန္ စကား၊ေလယာဥ္မႉးႏွင့္ ေလေၾကာင္းထိန္းဝန္ထမ္းတို႔ အျပန္အလွန္ေျပာေသာစကား၊ေလယာဥ္မႉးႏွင့္ Cabin crew ေလယာဥ္မယ္တို႔သတင္းပို႔ခ်က္မ်ား အားလံုးကိုတစ္ခြန္းမၽွမက်န္ေအာင္အသံပီပီသသျဖင့္ interpretation ျပဳလုပ္ႏိုင္ပါသည္။

Flight Data Recorder မွာေတာ့ Flight စတင္ပ်ံသန္းလာကတည္းက အင္ဂ်င္စက္ အေျခအေန(Engine parameters)၊ ေလယာဥ္မႉး၏ကိုင္တြယ္ထိန္းသိမ္းမႈ(Pilot's engine handling and control)၊ ေလယာဥ္ပ်ံသန္းခဲ့သည့္လမ္းေၾကာင္း (Flight track ) ၊Flight ၏ေနာက္ဆံုးအေျခအေန (The last situation of flight)အထိပင္ ဇယားမ်ား၊ဂရပ္မ်ားျဖင့္တိတိက်က် အေျဖထုတ္ေပးပါသည္။

(ခ)ႏွင့္(ဂ)accident မ်ဳိးတြင္သက္ရွိထင္ရွားရွိေသာ ေလယာဥ္မႉး၏ထြက္ဆိုခ်က္မ်ားႏွင့္ CVR ,FDR တို႔မွအေျဖမ်ားႏွင့္တိုက္ဆိုင္စစ္ေဆးႏိုင္ပါသည္။ ေလယဥ္မႉးအေနျဖင့္အေျခအေနမွန္ႏွင့္ေသြဖီ၍ ထြက္ဆိုထားလ်င္ေသာ္မွ အေျဖမွန္ကို BLACK BOX ကေပးပါလိမ့္မည္။

ထိုBLACK BOX အေျဖမ်ားကို သံုး၍သက္ဆိုင္ရာ ပညာရွင္က ထိုAccident flight ကိုအစမွအဆံုးအထိ Animation Flight အျဖစ္ပင္ျပဳလုပ္ေပးႏိုင္ပါသည္။ ထို Animation သည္ ထို flight အစမွအဆံုးအထိ ကိုတကယ့္flight ပ်ံသန္းေနသည့္အတိုင္းၾကည့္ရႈရ ျခင္းျဖစ္ပါသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ Aircraft accident investigation မ်ားတြင္ BLACK BOX အားရေအာင္ရွာယူရျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ကၽြန္ေတာ္သိသမၽွေယဘူယ် သေဘာမၽွသာတင္ျပျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ေလယာဥ္ Accident ျဖစ္ၿပီဆိုလ်င္ဘာျဖစ္သြားတာ၊ဘယ္လိုျဖစ္သြားတာ ဆိုတာေတြကို ထင္တစ္လံုးျဖင့္ “ငါ့စကားႏြားရ "မေျပာ၊မေရးသင့္ပါ။ အေျပာေတြစည္းေစာင့္ရန္လိုသလို၊အေရးေတြလည္း စည္းေစာင့္ရန္လိုပါသည္။

မိမိ၏ ငါ့စကားႏြားရ"အေျပာ" "အေရး" ျဖင့္ အကုသိုလ္မယူသင့္သလို ပါဝင္ပတ္သက္ေနသူမ်ား ကိုလည္း စိတ္အေႏွာက္အယွက္မေပးသင့္ပါ။
အေၾကာင္းရွိ၍ အက်ဳိးျဖစ္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
အခ်ိန္တန္လ်င္ ထိုအေၾကာင္းကို Accident Investigation Team ကထုတ္ျပန္ေပးပါလိမ့္မည္ ။
ခ်စ္မိတ္ေဆြတို႔အားလံုး စိတ္ခ်မ္းသာ၊ကိုယ္က်န္းမာ ရွိၾကပါေစခင္ဗ်ာ ။

Credit

Thein Zaw
Thanks much for sharing knowledge, Captain.