ေခ်ာကလက္ေတြရဲ႕ ရာဇဝင္

 အထြဋ္အျမတ္ထားတဲ့အရာ

ေခ်ာကလက္ေတြမရွိတဲ့ ကမၻာႀကီးက ေပ်ာ္ဖို႔ေကာင္းမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ လူသားေတြက ေခ်ာကလက္ေတြနဲ႔အသားက်ေနၾကပါၿပီ။ ခ်စ္သူမ်ားေန႔အတြက္ ေခ်ာကလက္ယဥ္ေက်းမႈ ထြန္းကားလာသလို ေခ်ာကလက္မ ၾကိဳက္တဲ့သူဆုိတာကလည္း ေတာ္ေတာ္ရွားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၁၆ ရာစုမတိုင္ခင္အထိ ေခ်ာကလက္ဆိုတာမရွိေသးပါဘူး။ အဲ့ဒီတုန္းကဆိုရင္ ကမၻာေပၚမွာ ေခ်ာကလက္ကိုရႏိုင္တာက Mesoamerica (မကၠဆီကိုႏိုင္ငံပတ္ဝန္းက်င္ေဒသ) တစ္ခုပဲရွိပါတယ္။ အဲ့ဒီေခတ္တုန္းက လူေတြက ကိုကိုး (Cacao) အပင္ကသဘာအတိုင္းရတဲ့အေစ့ေတြကို ေျပာင္းဖူး၊ ငရုတ္ေကာင္းတို႔နဲ႔ ေရာႀကိတ္ ၿပီးေတာ့ ေဖ်ာ္ရည္လုပ္ေသာက္ေလ့ရွိပါတယ္။ ကိုကိုးပင္နဲ႔ ကိုကိုးေစ့ေတြဆိုတာ ဘုရားသခင္က ႀကီးျမတ္တဲ့လူသားေတြကိုပဲ ေပးသနားတဲ့အရာလို႔ Mesoamerican လူမ်ိဳးေတြက ယူဆပါတယ္။ ေမယာ (Maya) လူမ်ိဳးေတြတန္ဖိုးထားတဲ့ ကိုကိုးေစ့ေတြကို အက္ဇက္ (Aztec) လူမ်ိဴးေတြက ေငြေၾကးသဖြယ္အသံုးျပဳၾကပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ေခ်ာကလက္ေဖ်ာ္ရည္ကို တကယ့္အခမ္းအနားႀကီးေတြမွာမွ ေသာက္ႏိုင္သလို ေတာ္ဝင္အစားအစာတစ္မ်ိဳးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီေခတ္တုန္းက တိုက္ပြဲေအာင္ႏိုင္လာတဲ့စစ္သားေတြကို ဆုလာဘ္အျဖစ္ ကိုကိုးေစ့ကို ခ်ီးျမွင့္ေလ့ရွိပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ဘာသာေရးအခမ္းအနားေတြမွာလည္း ေခ်ာကလက္ကို အထြဋ္အျမတ္ထားအသံုးျပဳ ၾကပါတယ္။

ကမၻာကိုစပ်ံ႔ၿပီ

ပထမဆံုး အႏၱလႏၱိတ္သမုဒၵရာကို ေက်ာ္ျဖတ္ၿပီး ကမၻာကိုေခ်ာကလက္ေတြပ်ံ႕ႏွံ႔ဖို႔ အေၾကာင္းအရင္းတစ္ခုေပၚလာပါတယ္။ ၁၅၁၉ ခုႏွစ္မွာ စပိန္က ဟာနန္ေကာ့တက္စ္ (Hernan Cortes) က တီေနာ့တက္လန္ (Tenochtitlan) ၿမိဳ႕ (ယခု မကၠွဆီကိုႏိုင္ငံအတြင္းမွာရွိ) ကို သြားေရာက္ခဲ့ပါတယ္။  ဗိုလ္ႀကီးေကာ့တက္စ္ရဲ႕ မွတ္တမ္းအရ ဘုရင္ႀကီးဟာ ခရား အခု ၅၀ ကို ယူေဆာင္ေစၿပီး ေရႊခြက္ေတြထဲေလာင္းထည့္ကာ ေခ်ာကလက္ေဖ်ာ္ရည္နဲ႔ သူတို႔ကိုဧည့္ခံခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ သူတို႔ျပန္တဲ့အခါမွာလည္း ေခ်ာကလက္ေဖ်ာ္ ရည္လုပ္ေသာက္ႏိုင္ဖို႔ ကိုကိုးေစ့ေတြကို လက္ေဆာင္ေပးလိုက္ပါတယ္။ သူတို႔ႏိုင္ငံကိုျပန္ေရာက္ေတာ့ လိင္စိတ္ႂကြေစတဲ့ ကာမအားတိုးေဆးေတြကို ဘာလို႔ယူလာရတာလဲဆိုၿပီး သာသနာျပဳသူေတြရဲ႕ ေဝဖန္မႈရင္ဆိုင္ရပါေသးတယ္။
ေခ်ာကလက္ရဲ႕ ခါးသက္သက္အရသာက ဖ်ားနာမႈကိုကုသဖို႔ သင့္ေလ်ာ္ပါတယ္။ ေနာက္ပိုင္း အခ်ိဳဓါတ္ရေအာင္ ပ်ားရည္၊ သၾကား၊ ဗီနီကာတို႔နဲ႔ ေရာစပ္စားသံုးတဲ့ဓေလ့က စပိန္လူ႔အသိုင္းအဝုိင္းၾကားမွာ တြင္က်ယ္လာပါတယ္။ ေၾကးရတတ္လူခ်မ္းသာႀကီးေတြရဲ႕ အိမ္တိုင္းမွာ ေခ်ာကလက္ေဖ်ာ္ရည္ထည့္ထားတဲ့ ခရားကမရွိမျဖစ္အရာတစ္ခုလုိ ျဖစ္လာပါတယ္။ ကုိကိုးေစ့ေတြခူးၿပီး ေခ်ာကလက္ေဖ်ာ္ရည္လုပ္ဖို႔ဆိုတာက အဲ့ဒီအခ်ိ္န္တုန္းက ေတာ္ေတာ္လက္ဝင္တဲ့အလုပ္ျဖစ္သလို အခ်ိန္လည္းေတာ္ေတာ္ကုန္ပါတယ္။ အမ်ားႀကီးထုတ္ႏိုင္ဖို႔ဆိုရင္ ပိုဆိုးတာေပါ့။ ဒီလိုနဲ႔ပဲ ၁၇၀၀ နဲ႔ ၁၈၀၀ ၾကားေရာက္တဲ့အခ်ိန္ေရာက္ေတာ့ ကာေရဘီယမ္ေဒသ (Caribbean) ေဒသမွာ ကိုကိုးပင္ေတြ အေျမာက္အျမားစိုက္ပ်ိဳးႏိုင္ဖို႔အတြက္ အာဖရိကကမ္းရိုးတန္းေဒသက လူမည္းကၽြန္ေတြကို ခို္င္းေစခဲ့ၾကပါတယ္။ ေခ်ာကလက္ေလာကတစ္ခုလံုး စတင္ေျပာင္းလဲခဲ့တာက ၁၈၂၈ ခုနွစ္ေရာက္မွပါ။

ေခ်ာကလက္ဘိုးေအႀကီး

ကိုကိုေစ့ႀကိတ္ေခ်စက္ကို အမ္စတာဒမ္ (Amsterdam) ၿမိဳ႕က ကိုးနတ္ဗန္ ဟူတန္ (Coenraad van Houten) တီထြင္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီစက္ကေနရတဲ့ ကိုကိုးမႈန္႔ေတြကို အျခားကိုယ္ႏွစ္သက္တဲ့အရာေတြနဲ႔ ေရာစပ္ေဖ်ာ္တာ ကေန ဒီေန႔ေခတ္လို ေခ်ာကလက္အတုံုးေလးေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ သိပ္မၾကာတဲ့အခ်ိ္န္မွာပဲ ဆြစ္ဇာလန္က ေခ်ာကလက္ဘုိးေအႀကီး ဒန္နီရယ္ပီတာ (Daniel Peter) က ကိုကိုးမႈန္႔ေတြကို ႏြားႏို႔နဲ႔ေရာစပ္ၿပီး ႏို႔ေခ်ာကလက္ကို စတင္ထုတ္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။

၂၀ ရာစုေရာက္တဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ ေခ်ာကလက္ဆိုတာ ဇိမ္ခံပစၥည္း၊ ေငြေၾကးခ်မ္းသာတဲ့သူေတြႀကီးပဲ သံုးစြဲတဲ့အရာမဟုတ္ေတာ့ပဲ လူတိုင္းစားသံုးႏိုင္တဲ့ စားေသာက္ကုန္တစ္ခုျဖစ္လာပါတယ္။ ဒီိလိုနဲ႔ပဲ ကိုကိုးပင္ေတြကို အေျမာက္အမ်ားစိုက္ပ်ိဳးႏိုင္ဖို႔ ထပ္မံလိုအပ္လာပါၿပီ။ ျပသနာက ကိုကိုးပင္ဆိုတာ အီေကြတာအနီးပတ္ဝန္းက်င္မွာပဲ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္ပါတယ္။ အာဖရိကကၽြန္ေတြကိုေခၚၿပီး ေတာင္အေမရိကမွာ ကိုကိုးပင္ေတြကို စိုက္ပ်ိဳးေနတာကေန စိုက္ခင္းေတြက အာဖရိကတိုက္အေနာက္ပိုင္းကိုေရြ႕လာပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ အိုင္ဗရီကို႔စ္ႏိုင္ငံက ကမၻာ့ကိုကိုးထုတ္လုပ္မႈရဲ႕ ၅ ပံု ၂ ပံု အထိ စိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္ေနပါတယ္။ အဲ့ဒီအခ်ိန္တုန္းက ကိုကိုးစိုက္ပ်ိဳးထုတ္လုပ္တဲ့ေနရာမွာ အေနာက္တိုင္းကုမၸဏီေတြအေနနဲ႔ အာဖရိက က ကေလးလုပ္သားေတြကို အသံုးျပဳခဲ့တဲ့အျပင္ လုပ္အားခေတြကိုလည္း ေခါင္းပံုျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။ ေခ်ာကလက္ေၾကာင့္ရတဲ့ အက်ိဳးအျမတ္ေတြကိုလည္း အာဖရိကတိုက္သားေတြ မခံစားရပါဘူူး။

ခ်ိဳၿမိန္ျခင္းမွာ ဘဝခါးခါးေတြပါ

အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ေခ်ာကလက္ဆိုတာ လူတိုင္းႏွစ္သက္တဲ့အရာတစ္ခုျဖစ္သလို ေခ်ာကလက္ထုတ္လုပ္တဲ့ကုမၸဏီေတြလည္း အမ်ားႀကီးရွိေနပါၿပီ။ ေခ်ာကလက္တစ္ေထာင့္ကို အခြံခြာစားလိုက္တာနဲ႔ ခ်ိဳၿမိန္တဲ့အရသာကို ခံစားရမွာေတာ့ အေသအခ်ာပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ေခ်ာကလက္္သမိုင္းတစ္ေလွ်ာက္မွာ လူမည္းေတြရဲ႕ေသြးေခၽြးေတြအေျမာက္အျမား စေတးခဲ့ရတာကို မေမ့ၾကပါနဲ႔။