လူၾကီးေတြ ၾကိဳက္မယ့္ အေကာင္းဆံုး ကာတြန္းရုပ္ရွင္ ၁၀ ကား

ကာတြန္းကားဆိုတာနဲ႔ လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ကေလးၾကိဳက္ေတြပါကြာ ဆိုျပီးေျပာတတ္ၾကတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကာတြန္းကားျဖစ္ေပမယ့္ ကေလးေတြတင္မက လူၾကီးေတြပါ ၾကည့္သင့္တဲ့ ကာတြန္းကားမ်ိဳးျဖစ္ေနမယ္ဆိုရင္္ေရာ။ ကာတြန္းကားဆိုေပမယ့္လည္း အဓိပၸါယ္နဲ႔ တင္ျပပံု ေလးနက္လြန္းတာ ဒါမွမဟုတ္ ကေလးေတြနဲ႔ မသင့္ေတာ္တာမ်ိဳးေတြရွိတတ္ပါတယ္။ ဒီေတာ့ ရုပ္ရွင္သမုိင္းတစ္ေလွ်ာက္မွာ အရြယ္ေရာက္ျပီးသူေတြ အၾကည့္သင့္ဆံုး ကာတြန္း ရုပ္ရွင္ ၁၀ ကားကို စုစည္းတင္ျပလုိက္ပါတယ္။

၁၀။ Fantastic Planet (၁၉၇၃)

Fantastic Planet ကာတြန္းရုပ္ရွင္ဟာ ျပင္သစ္လူမ်ိဳး သိပၸံဆန္းၾကယ္ စာေရးဆရာ Stefan Wul ရဲ႕ Oms en série ဝတၳဳကို မွီျငမ္းဖန္တီးထားတဲ့ ကာတြန္းရုပ္ရွင္ကားတစ္ကားျဖစ္ပါတယ္။ ကာတြန္းရုပ္ရွင္အျဖစ္ ဒါရိုက္တာ René Laloux ကဖန္တီးခဲ့ျပီးေတာ့ ခ်က္ကိုဆလိုဗက္ကီးယားႏုိင္ငံ (ယခု ခ်က္သမၼတႏုိင္ငံႏွင့္ ဆလိုဗက္ကီးယားသမၼတႏုိင္ငံတို႔) ကို ဆိုဗီယက္တို႔ က်ဴးေက်ာ္သိမ္းယူမႈကာလအေျခအေနေတြကို အေျခခံျပီး ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းခံ လူသားေတြက က်ဳးေက်ာ္သူ ျဂိဳဟ္သားေတြကို ဆန္႔က်င္ေတာ္လွန္ဟန္ စိတ္ကူးယဥ္ဆန္းၾကယ္ဇာတ္လမ္းအျဖစ္ ပံုေဖာ္ဖန္တီးထားပါတယ္။ အိပ္မက္ဆန္တဲ့ရႈခင္းေတြနဲ႔ စိတ္နယ္လြန္ေနာက္ခံအျပင့္အဆင္ေတြေၾကာင့္ ႏွစ္အတန္ၾကာတဲ့တုိင္ ေအာင္ျမင္မႈရရွိခဲ့တဲ့ ဇာတ္ကားတစ္ကားလည္း ျဖစ္ပါတယ္။  ဒီဇာတ္ကားမွ တျခားအျငင္းပြားဖြယ္ရာ ရုပ္ရွင္ေတြထက္ ပုဂၢိဳလ္ေရးအျမင္ေတြ ပိုပါခဲ့ပါတယ္။

၉။ Persepolis (၂၀၀၈)

Persepolis က ၂၀၀၇ ခုႏွစ္က ထြက္ရွိခဲ့တဲ့ ျပင္သစ္-အီရန္ ဖက္စပ္ဖန္တီးထားတဲ့ အတၳဳပတၱိ ကာတြန္းရုပ္ရွင္ဇာတ္ကားတစ္ကားျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဇာတ္ကားဟာ Marjane Satrapi ရဲ႕ Persepolis ကာတြန္းရုပ္ျပကို ကာတြန္းရုပ္ရွင္အျဖစ္ ျပန္လည္ အသက္သြင္းထားတာျဖစ္ပါတယ္။ အဓိကဇာတ္လမ္းကေတာ့ အီရန္ေတာ္လွန္ေရးကို ေနာက္ခံထားျပီး အမ်ိဳးသမီးငယ္တစ္ဦးရဲ႕ ဘဝဇာတ္ေၾကာင္းကို ပံုေဖာ္ထားတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေတာ္လွန္ေရးမတုိင္ခင္ကာလက လြတ္လြတ္လပ္လပ္ေတြးေခၚေနထုိင္ခဲ့ အမ်ိဳးသမီးငယ္ေလးတစ္ေယာက္ဟာ ေတာ္လွန္ေရးရဲ႕ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးအျဖစ္ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ ခ်ဳပ္တီးထိန္းခ်ဳပ္ခံကာ ရွင္သန္ရပ္တည္မႈအတြက္ ၾကိဳးစားရပံုေတြကို ကြက္ကြက္ကြင္းကြင္း တင္ျပထားပါတယ္။ ဒီဇာတ္ကားဖန္တီးသူေတြဟာ ရုပ္ရွင္ၾကည့္သူေတြ ပိုျပီး ခံစားသက္ဝင္ေစဖို႔ ေဆးေရာင္စံုမသံုးပဲ အျဖဴအမည္းသီးသန္႔သာ ဖန္တီးထားတာကလည္း ထူးျခားပါတယ္။ ဒီဇာတ္ကားဟာ ၂၀၀၇ ကိန္းရုပ္ရွင္ပြဲေတာ္မွာ ေအာင္ျမင္မႈရခဲ့သလို ေအာ္စကာဆု ဆန္ကာတင္စာရင္းလည္းဝင္ခဲ့ပါတယ္။

၈။ Paprika (၂၀၀၆)

၂၀၀၆ ခုႏွစ္က ထြက္ရွိခဲ့တဲ့ Paprika ဟာ ဂ်ပန္ သိပၸံဆန္းၾကယ္ ကာတြန္းရုပ္ရွင္ကား တစ္ကားျဖစ္ပါတယ္။ စာေရးဆရာ Yasutaka Tsutsui ရဲ႕ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္က နာမည္ေက်ာ္ ဝတၳဳကို ျပန္လည္ အသက္သြင္းထားတာပါ။ ဒီဇာတ္လမ္းကို နာမည္ေက်ာ္ ဒါရုိက္တာ Satoshi Kon က သူ႔ရဲ႕ ေနာက္ဆံုးလက္ရာအျဖစ္ ဖန္တီးခဲ့တာျဖစ္ျပီးေတာ့ ဒီဇာတ္ကားထြက္ျပီး ၃ ႏွစ္ေက်ာ္ အၾကာ ၂၀၁၀ မွာ Kon ဆံုးပါး သြားခဲ့ပါတယ္။ ဇာတ္လမ္းသေဘာကေတာ့ သုေတသန စိ္တ္ပညာရွင္တစ္ေယာက္က လူနာရဲ႕ အိပ္မက္ထဲကိုဝင္ေရာက္ျပီး ကုသေပးႏုိင္တဲ့ စက္ပစၥည္းတစ္ခုကို တီထြင္အသံုးျပဳျပီး ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ေနာက္ဆက္တြဲေတြအေၾကာင္းကို ရိုက္ကူးတင္ဆက္ထားတာပါ။ မိမိတို႔ကိုယ္တုိင္ အိပ္မက္ရဲ႕ ယုတၱိတန္မႈကို လက္ခံဖို႔ လိုအပ္တယ္ဆိုတာကို ျပထားျပီးေတာ့ လွ်ိဳ႕ဝွက္သည္းဖိုဆန္ဆန္ တင္ဆက္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။

၇။ Grave of the Fireflies (၁၉၈၈)

ဒီဇာတ္ကားရဲ႕ အဓိကဇာတ္ေဆာင္ေတြက ကေလးေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကေလးကားလို႔ေတာ့မထင္လိုက္ပါနဲ႔။ Studio Ghibli  ရဲ႕ ဒီဂႏၱဝင္လက္ရာဟာ အရွိန္ျပင္းျပင္းနဲ႔ ခံစားခ်က္ေတြကို ေပးစြမ္းႏုိင္တဲ့ Animated War Drama Film ျဖစ္ပါတယ္။ Studio Ghibli ဟာ ေအာ္စကာဆုရခဲ့တဲ့ Spirited Away (2001) နဲ႔ ကမၻာတစ္လႊားေရပန္းစားခဲ့တဲ့ My Neighbor Totoro တို႔ကို ထုတ္ခဲ့တဲ့ ကုမၸဏီပဲျဖစ္ပါတယ္။ အခု Grave of the Fireflies ဇာတ္ကားဟာ ဒုတိယကမၻာစစ္ကာလအတြင္း မဟာမိတ္တို႔ရဲ႕ မီးေလာင္ဗံုး ၾကဲခ်မႈေတြအၾကားမွာ အသက္ရွင္သန္ေရးၾကိဳးပမ္းေနၾကတဲ့ ေမာင္ႏွမႏွစ္ေယာက္အေၾကာင္းကို ဇာတ္လမ္းဆင္ ဖန္တီးထားတာပါ။ ဒီဇာတ္လမ္းဟာ Polanski ရဲ႕ The Pianist လိုမ်ိဳး ဇာတ္ကားမ်ိဳးလို႔ ရုပ္ရွင္ေဝဖန္သူေတြက ခ်ီးက်ဳးၾကပါတယ္။

၆။ Tower (၂၀၁၆)

Tower က ကာတြန္းရုပ္ရွင္ျဖစ္ေပမယ့္ Animated Documentary Film အမ်ိဳးအစားျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၆၆ ခုႏွစ္က တကၠဆက္ျပည္နယ္ ေအာ္စတင္တကၠသိုလ္မွာျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့ ေသနတ္ပစ္ခတ္မႈအေၾကာင္းကို ရုိက္ကူးထားတဲ့ဇာတ္လမ္းျဖစ္ပါတယ္။ မူရင္းရုပ္ရွင္က ၉၂ မိနစ္ၾကာေပမယ့္ တကယ္ျပသခ်ိန္မွာ ျဖတ္ေတာက္မႈေတြေၾကာင့္ ၈၂ မိနစ္စာသာျပသခဲ့ပါတယ္။ Documentary ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ Animation ေတြ ထည့္ေလ့ရွိေပမယ့္ ဒီဇာတ္ကားလိုမ်ိဳး မူရင္းရုိက္ကူးထားမႈေတြကို Rotoscope သရုပ္ေဖာ္ပံုေတြအျဖစ္ ေပါင္းစပ္ထားတာမ်ိဳး၊ Animated အင္တာဗ်ဴးေတြ ထည့္သြင္းထာေတြမ်ိဳးက ၾကည့္ရႈရသူေတြကို အဆန္းတစ္ၾကယ္ျဖစ္ေစပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီဇာတ္ကားရဲ႕ အေကာင္းဆံုးအပိုင္းကေတာ့ ၾကည့္ရႈသူေတြဆက္မၾကည့္ရဲေလာက္ေအာင္ ေၾကာက္ဖို႔ေကာင္းတဲ့ အစုလုိက္အျပံဳလုိက္သတ္ျဖတ္မႈပံုရိပ္ေတြကို ဖန္တီးျပခဲ့တာပါပဲ။

၅။ A Scanner Darkly (၂၀၀၆)

A Scanner Darkly ဟာ ၾကည့္ရႈသူေတြကို ဆြဲေဆာင္ႏုိင္ဆံုး ဇာတ္ကားေတြထဲမွာ ပါဝင္ပါတယ္။ လူေတြရဲ႕ သရုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြကို Interpolated Rotoscope သရုပ္ေဖာ္ပံုေတြအျဖစ္ ျပဳျပင္ဖန္တီးရိုက္ကူးထားျပီးေတာ့ နာမည္ေက်ာ္ သရုပ္ေဆာင္ေတြျဖစ္တဲ့ Keanu Reeves၊ Robert Downey, Jr. နဲ႔ George Clooney တို႔ေတြ ပါဝင္သရုပ္ေဆာင္ထားပါတယ္။ သိပံၸဆန္းၾကယ္ ကာတြန္းဇာတ္ကားျဖစ္ေပမယ့္ Philip K. Dick. ရဲ႕ နာမည္ေက်ာ္ ဝတၳဳကို ရုပ္ရွင္အျဖစ္ အသက္သြင္းထားတာပါ။ အနာဂတ္ကာလ ကမၻာၾကီးဆုတ္ယုတ္ေနခ်ိန္မွာ ၾကီစိုးလာေနတဲ့ မူးယစ္ေဆးဝါးကူးစက္ေရာဂါနဲ႔ ပတ္သတ္ျပီး နည္းပညာအသံုးျပဳျပီးေထာက္လွမ္းရာမွာ စစ္မွန္မႈနဲ႔ လိမ္ညာလွည့္ဖ်ားမႈေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးအေထြေထြ ၾကံဳေတြ႕ရပံုကို တင္ဆက္ထားတာပါ။ စစ္ပြဲနဲ႔ မူးယစ္ေဆးဝါးၾကီးစိုးတဲ့ ကမၻာထဲမွာ လူတုိင္း သားေကာင္ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ဟာသအနည္းငယ္စြက္ျပီး တင္ဆက္ထားပါတယ္။

၄။ Akira (၁၉၈၈)

တစ္ခ်ိဳ႕ေဝဖန္သူေတြကေတာ့ မဆံုးႏိုင္တဲ့ မဲျပာပုဆိုးကားလို႔ ဆိုၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ Katsuhiro Ôtomo ရဲ႕ အနာဂတ္လြန္ အၾကမ္းဖက္ဇာတ္လမ္းဟာ ေခတ္သစ္ Anime ေတြရဲ႕ စံႏႈန္းေတြကို သတ္မွတ္ေပးခဲ့သလို ဃyberpunk တစ္ေခတ္ဆန္းေစခဲ့တဲ့ ဇာတ္ကားလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဂႏၱဝင္ ေခတ္လြန္သိပံၸဇာတ္ကားတစ္ကားျဖစ္တဲ့ Blade Runner နဲ႔ေတာင္မွ ႏိႈင္းယွဥ္ခံရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ Animation ပရိတ္သတ္ေတြကေတာ့ Blade Runner ဟာ ေရွ႕ေျပးနမိတ္သာျဖစ္ျပီး ဒီ Neo-Tokyo ဇာတ္ကားကမွ တကယ့္ စိတ္လႈပ္ရွားစရာ ဂႏၱဝင္ဇာတ္လမ္းျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။

၃။ The Triplets of Belleville (၂၀၀၃)

၂၀၀၃ ခုႏွစ္မွာ ထြက္ရွိခဲ့တဲ့ The Triplets of Belleville ဟာသ ကာတြန္းရုပ္ရွင္ဟာ ျပင္သစ္၊ ျဗိတိန္၊ ဘယ္လ္ဂ်ီယံနဲ႔ ကေနဒါ ပူးေပါင္းရိုက္ကူးတင္ဆက္ထားတဲ့ ဇာတ္လမ္းတစ္ခုျဖစ္ျပီးေတာ့ ဇာတ္ဝင္ေတးသီခ်င္းကလည္း အဲဒီႏွစ္အတြက္ ေအာ္စကာဆုဆြတ္ခူးခဲ့ပါတယ္။  ဒီဇာတ္ကားဟာ Madame Souza ဆိုတဲ့ အဘြားအိုတစ္ေယာက္အေၾကာင္းကို တင္ဆက္ထားတာျဖစ္ျပီးေတာ့  Belleville ျမိဳ႕မွာ ျပင္သစ္မာဖီးယားဂိုက္ရဲ႕ ျပန္ေပးဆြဲျခင္းခံထားရတဲ့ Tour de France စက္ဘီးျပိဳင္ပြဲခ်န္ပီယံ ေျမးျဖစ္သူကို ရွာေဖြကယ္ဆယ္ပံု အေၾကာင္းျဖစ္ပါတယ္။ သူမဟာ ေျမးျဖစ္သူရဲ႕ သစၥာရွိ ေခြးဝတုတ္ၾကီး ဘရူႏိုရယ္ Triplets of Belleville ဆိုတဲ့ အဲဒီျမိဳ႕မွာေတြ႕ဆံုသိကၽြမ္းရတဲ့ အဆိုေတာ္အဖြဲ႕ရယ္နဲ႔ ေျမးျဖစ္သူကို ပူးေပါင္းရွာေဖြတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဇာတ္ကားဟာ ေဟာလိဝုဒ္ရဲ႕ နာမည္ေက်ာ္ Wall-E ထက္ ၅ ႏွစ္ေလာက္ေစာျပီး Dialogue-free ျဖစ္တဲ့ Silent Era Storytelling Techniques ကို ခ်ျပခဲ့တဲ့ ဇာတ္ကားျဖစ္ပါတယ္။

၂။ Waking Life (၂၀၀၁)

Waking Life အေမရိကန္ Adult Animated Docufiction ရုပ္ရွင္ျဖစ္ပါတယ္။ Fox Searchlight Pictures ကုမၸဏီရဲ႕ ပထမဆံုးေသာ ကာတြန္းရုပ္ရွင္ဇာတ္ကားလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဇာတ္ကားထဲမွာ အပါအဝင္ သဘာဝရဲ႕ စစ္မွန္မႈ၊ အိပ္မက္၊ သတိ ဆင္ခ်င္တံုတရား၊ ဘဝရဲ႕ အဓိပၸါယ္၊ လြတ္လပ္စြာေတြးေခၚမႈ နဲ႔ ျဖစ္တည္မႈပဓာနဝါဒေတြကို ဒႆနိကေဗဒ အျမင္ေတြကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေဖာ္ထုတ္ခ်ျပထားပါတယ္။ Waking Life ဟာ အစစ္အမွန္ဘဝလိုမ်ိဳး အိပ္မက္ေတြကို တစ္ခုျပီးတစ္ခု ျဖတ္ေက်ာ္ လွည့္လည္သြားလာႏိုင္တဲ့ လူငယ္တစ္ဦးကို ဗဟုိျပဳ ဇာတ္လမ္းဆင္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။ သူေတြ႕ဆံုခဲ့တဲ့ သူေတြနဲ႔ ဒႆနိကေဗဒဆုိင္ရာ အျမင္ေတြအေၾကာင္း ေဆြးေႏြးမႈေတြကို Rotoscope ပံုစံ ရိုက္ကူးတင္ဆက္ထားပါတယ္။

၁။ It’s Such a Beautiful Day (၂၀၁၂)

ဒီဇာတ္ကားရဲ႕ ထူူးျခားခ်က္က ဒီဘက္ေခတ္ ကာတြန္းရုပ္ရွင္ေတြလို ကြန္ပ်ဴတာအထူးျပဳလုပ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ဖန္တီးထားတာမဟုတ္ပဲ ေခတ္ေဟာင္း ကာတြန္းရုပ္ရွင္ေတြလို လူကိုယ္တုိင္ေရးဆြဲဖန္တီးထားတဲ့ ဂႏၱဝင္လက္ရာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႕ရဲ႕ ဇာတ္လမ္းအမ်ိဳးအစားကိုေတာ့ Experimental Black Comedy-drama Animated Film လို႔ သတ္မွတ္ၾကပါတယ္။ ဇာတ္လမ္းမွာ အခန္း ၃ ခန္းပါဝင္ျပီးေတာ့ Stick-figure Man အျဖစ္ ဖန္တီထားတဲ့ စိတ္ကစဥ့္ကလ်ားေရာ့ဂါကို ၾကံၾကံခံရင္ဆုိင္ေနသူ Bill က အဓိကဇာတ္ေကာင္ပါ။ ဒီဇာတ္ကားမွာ ဘဝရဲ႕ အဓိပၸါယ္ထက္ ဘာမွပို အေရးမပါဘူးဆိုတာကို တင္ျပထားပါတယ္။ ရယ္ရႊင္ဖြယ္ေကာင္းသလို ပိုပိုစိတ္လႈပ္ရွားစရာ၊ မိမိကိုယ္ကိုယ္ပိုပို ဆန္းစစ္ခ်င္စရာျဖစ္လာေအာင္ ဖန္တီးထားျပီးေတာ့ ေရပန္းစားေနတဲ့ ရုပ္ရွင္ေတြထက္ပိုျပီး ေလးနက္တဲ့ ကာတြန္းရုပ္္ရွင္တစ္ကားျဖစ္ပါတယ္။